Dat wil niet zeggen dat documentaire fotografie een zuiver visueel medium is. Maar het is visueel gebaseerd als een tegenhanger van een evenementen fotograaf.
Hoewel de term documentaire synoniem is en altijd is gebruikt met fotografie, worden de termen camera en document vaak door elkaar gebruikt, hoewel het in beide gevallen in wezen om foto’s gaat.
Historisch gezien werd de term documentaire uitgevonden om een genre van afdrukfotografie te beschrijven dat in wezen een bezwaar vormde tegen de “fotografische wending” vanaf het midden van de negentiende eeuw. Het argument was dat de foto “op zich” bepaalde kwaliteiten mist die men alleen via de camera kan verkrijgen. Die kwaliteiten, die formeel visueel zijn, berusten op de ordening van de materialen, de verhouding van het medium tot licht en ruimte, de geproduceerde patronen, enz. De camera wordt een ornament of cliché, intrinsiek aan iets anders.
De term documentaire, en vooral zijn eerste naam, fotografisch document, is afkomstig van de Franse fotograaf Georges Méliès. Méliès was een niet-professionele fotograaf die zijn carrière begon met het onderzoeken van de modellen voor Bugatti automobielen. Zijn 17 covers van auto’s stammen allemaal uit hetzelfde jaar, 1897, en daarom wordt hij vaak een amateurfotograaf genoemd. Veel van de foto’s in zijn boek “Photographs” zijn van dezelfde modellen, waardoor ze lijken op Méliès’ eerste boek.
In de afgelopen decennia is documentaire fotografie, hoewel het nog steeds synoniem wordt gebruikt met fotografie, gedefinieerd als alles wat exemplarisch is voor documentair werk met fotografie. Verschillende factoren hebben tot deze verschuiving geleid.
De eerste factor is de dominantie van de fotografie zelf. Na decennia van opkomst van de fotografie, naarmate het fotograferen populairder werd, vervingen tijdschriftillustratieshoots de traditionele weelderige familieshoots als de lens waardoor het fotografische werk werd gepresenteerd. Wanneer fotografie dus volledig is verdrongen, betekent het eigenlijk niets meer. Wat bedoelen we met documentair? Hoe definiëren we het maken van foto’s?
Ten tweede heeft de fotografische technologie veel meer invloed gehad op de ontwikkeling van de opnametechnologie met digitale camera’s over de hele wereld. Met DSLR-technologie is het mogelijk geweest bepaalde aspecten van de meeste camera’s te verbeteren om het fotograferen geschikter en praktischer te maken. In het algemeen is het fotograferen met een camera gedefinieerd als datgene wat te maken heeft met de extra complexiteit die gepaard gaat met het traditionele fotograferen.
Ten derde heeft het verschijnen van snellere, op internet gebaseerde camera’s de fotografiewereld de boodschap gezonden dat fotografie nu op een veel hoger kwaliteitsniveau kon worden gedaan. Het was gemakkelijk om DSLR te gebruiken, het was veel gemakkelijker te leren (in tegenstelling tot de meer uitdagende processen van traditioneel fotograferen), en fotografen waren in staat om beter werk te produceren.
Ten vierde, fotografen fotografen. Vroeger waren de meeste fotojournalisten geen fotojournalisten. Ze waren verslaggevers of ze schreven vanuit de “buitenkant” van hun comfortzone. Maar het lijkt er steeds meer op dat beelden van mensen, en niet foto’s van draden en camera’s, de beelden zijn die in omloop komen.
Het woord “documentaire” is afgeleid van de “documentaire” of “docu-journalist”, die vaak een burger was van het gerechtelijk systeem van dat land. De term werd populairder in de Franse taal en zelfs in vele delen van de wereld, naarmate men zich realiseerde (en zelfs betoogde) dat zodra men beweerde dat het resulterende werk van historisch belang was en het waard was om te worden bewaard. In deze gevallen werd een portret van dat individu dat als “documentair” werd bestempeld een dwingende reden om een publicatie in de tijd te bewaren. Toegegeven, sommigen geloven dat de fotografie al veel eerder eindigde, toen fotografen begonnen te geloven dat zij materiaal van God kregen. (Men moet zich afvragen of dat werkelijk het punt is als de camera in beeld is).
Op de vierde juli maken veel Amerikanen een keuze uit vinylplaten of compact discs. Ons hele leven zou er dus heel anders uitzien als ieder van ons een volledige hardcopy zou hebben van wat er op elk album staat dat we kunnen vinden, die het hele historische record zou bevatten, waarnaar met een druk op de knop zou kunnen worden verwezen en gezocht. Zouden we minder menselijk zijn? Waarschijnlijk wel. Zouden we beter geïnformeerd zijn? Het antwoord zal waarschijnlijk een vraag zijn voor ieder van ons om voor zichzelf te beantwoorden. Historisch gezien zou de Amerikaan minder in contact staan met vreemde culturen, en wij zouden schijfopnamen kunnen gebruiken om de vreemde cultuur beter te begrijpen.
De meeste fotografen, naarmate hun werk in het populaire bewustzijn groeide, werkten samen met media en verzamelaars om de foto’s te gebruiken om een groter collectief begrip van de wereld te creëren. Ze werden krantenverslaggevers of reisschrijvers, als ze fotografie leuk genoeg vonden om verslaggever te worden.
Het gebruik van foto’s om een groter bewustzijn en begrip te creëren van wat mensen in de wereld doen, heeft zijn eigen implicaties. Dat geldt vandaag net zo goed als gisteren.
Als de definitie van documentaire verandert, hoe kunnen de implicaties daarvan dan veranderen?
lees meer:
Leave a Reply